Wielotorbielowatość jajników (PCOS) – przyczyny, symptomy i metody terapii

Wielotorbielowatość jajników, zwana również zespołem policystycznych jajników (PCOS), jest jednym z najczęstszych zaburzeń hormonalnychdiagnozowanych u kobiet. PCOS jest uznawane za jedną z głównych przyczyn problemów z płodnością wśród kobiet. Często współwystępuje z innymi stanami zdrowotnymi, takimi jak niedoczynność tarczycy lub insulinooporność. Rozumienie pochodzenia tych komplikacji oraz odpowiednie metody ich leczenia jest kluczowe.

Zespół policystycznych jajników (PCOS), znany również jako wielotorbielowatość jajników lub zespół Steina-Leventhala, charakteryzuje się występowaniem patologicznych zmian w jajnikach, które skutkują specyficznymi objawami klinicznymi. Jest to jedna z najczęściej występujących przyczyn niepłodności wśród kobiet w wieku rozrodczym i jest jednym z najczęstszych zaburzeń hormonalnych diagnozowanych u pań.

Jajniki mają kluczowe znaczenie dla zdrowia reprodukcyjnego kobiety. Produkują one komórki jajowe i są odpowiedzialne za wydzielanie żeńskich hormonów płciowych, takich jak estrogeny, progesteron, relaksyna i androgeny. Androgeny, mimo że są powszechnie kojarzone z męskimi hormonami płciowymi, są również obecne w niewielkich ilościach w organizmie kobiety. Zespół policystycznych jajników rozwija się w wyniku nadmiernej ekspozycji jajników na działanie androgenów, co prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania tych organów i zaburzeń owulacji.

W większości cykli menstruacyjnych kobiet cierpiących na PCOS nie następuje owulacja, co oznacza, że komórka jajowa nie jest uwalniana i nie ma możliwości jej zapłodnienia. Zmiany hormonalne powodują, że mimo wzrostu komórki jajowej, jej uwolnienie nie następuje. Pod wpływem androgenów pęcherzyk Graafa – struktura, w której rośnie komórka jajowa – degeneruje, pozostawiając po sobie małą torbiel. W każdym cyklu menstruacyjnym powstaje nowa torbiel. W rezultacie na obrazie ultrasonograficznym można zaobserwować zmiany w strukturze jajników. Rozwój pęcherzyka Graafa jest regulowany przez hormon folikulotropowy (FSH), który jest wydzielany przez przysadkę mózgową. U kobiet z zespołem policystycznych jajników poziom FSH jest obniżony w porównaniu do poziomu innego hormonu wydzielanego przez przysadkę, hormonu luteinizującego (LH). Wyższe stężenie LH prowadzi do zwiększonej produkcji androgenów.